Çeviri bir eser okumak hele ki önemli bir eserse aslında hiç de kolay bir şey değil. Bildiğiniz gibi yabancı eserler çevirmenlerin elinden geçerek bizlere ulaşıyor. Kitap, her ne kadar tek bir yazarın gibi gözükse de çevirmene ikinci yazar demek yanlış olmaz. Çevirmen kitaba böylesine dahilken iyi veya kötü bir iş çıkarmasının kitapta; akıcılık, sürükleyicilik ve anlaşılabilirlik gibi şeylere doğrudan etkisi var. Son zamanlarda birçok yayınevinin faaliyete başlamasıyla özellikle klasik eserlerin sayıları arttı. Öyle ki bir kitabın birçok yayınevi tarafından basılmış halini alabilir oldu. Özellikle bazı yayınevlerinin çeviri masrafı çok olmasın diye dil bölümünden yeni mezun olmuş kişilere kitap çevirileri yaptırıyor olduğu söylentisi kulağa hiç yalan gibi gelmezken, biz okuyucuların kafasında “Acaba hangi yayınevinin çevirisi daha başarılıdır?” sorusu takıldı. Peki gerçekten hangi yayınevi klasik eserlerde en iyi çeviriyi yapıyor?
Bu sorunun cevabını kendi deneyimlerimden ve birçok kişiden aldığım yorumlarla tarafsız ve doğru olarak değerlendirmeye çalışacağım.
İyi çeviri için tek bir yayınevi var demek yanlış olur ama tüm yayınevlerini bilmediğim için çeviri denilince akla gelen ilk 5 yayınevini; fiyat, çeviri ve kitap tasarımı yönünden inceleyeceğim.
1. İş Bankası Kültür Yayınları
Özellikle Hasan Ali Yücel klasikleri dizisiyle İş Bankası Kültür yayınları, klasiklerin alınabileceği en iyi yayın evi olmayı hak ediyor. Çevirileri oldukça başarılı. Yazım ve noktalama yanlışları da kitaplarında oldukça az. Çeviri kadar bizi ilgilendiren fiyat konusunda da tatmin edici düzeyde. Ayrıca kitapların kapak tasarımlarında sadelik ön planda. An itibariyle birçok dünya klasiğini de yayımlamış durumdalar. Yabancı klasik bir roman alacağınızda İş Bankası Kültür Yayınlarından almamanız için hiçbir sebep yok.
İki yayın evinden yola çıkarak da olmaz ama bankaların yayınevleri bu işte en iyisi diyebilirim. Yapı Kredi Yayınları biraz daha modern edebiyata ait eserleri yayınlıyor. Özellikle bizim edebiyatımızda yazarlar ve şairlerden “bütün eserleri” ve “bütün şiirleri” gibi tabirleri görmek mümkün. Fiyat konusunda Can, Metis, İthaki ve İletişim gibi cep yakan yayınevleriyle karşılaştırdığımızda gayet makul fiyatlara sahip. Kapak tasarımları sade ve başarılı.
Evet, ben de kabul ediyorum ki kitap fiyatları biraz pahalı (Belki birazdan da fazla olabilir). Fakat hem iç-dış tasarımı hem de çeviri başarısı olarak çok üstün bir yayın evi. Gözlemlediğim kadarıyla klasik eserlerin yanında modern eserleri de yayımlıyorlar. Bizim edebiyatımız buna dahil. Fiyat gibi bir dezavantajı olmasaydı birinci sırayı alması kaçınılmaz olurdu.
Sanırım herkesin İletişim Yayınları dediğinde aklına fahiş fiyatları geliyordur. Her ne kadar aldığı paranın karşılığını iyi çevirileriyle ve yenilenen tasarımlarıyla veriyor gibi dursa da fiyatları oldukça tuzlu. Alternatifsiz kalındığında tercih edilebilir.
Belki beşinci sırayı başka bir yayınevi alabilirdi ama şu an en büyük aday İthaki gibi duruyor. Fantastik eserlerle daha çok bildiğimiz bu yayınevinin çeviri başarısı oldukça yüksek. Kapak tasarımları da gayet başarılı. Ne yazık ki fiyat için çok uygun diyemeyiz. Bir eksi olarak yazım yanlışlarının bolluğu diyebiliriz (Okuyanlar öyle diyor).
Şimdilik listem böyle, çeviri bir kitap alırken bu yayınevlerini tercih etmeniz iyi bir okuma keyfi yaşamanızı sağlayacaktır. Gel gelelim ki sizinde başka yayınevi öneriniz varsa söyleyebilirsiniz. Veyahut buradaki yayınevlerinin iyi/kötü yönlerini de yorum olarak belirtebilirsiniz.
8 Comments
Esra
15 Kasım 2014 at 15:57Destek Yayınlarını da seviyorum, bu yayınların yanında şöyle bir kütüphaneme baktığımda en çok tercih ettiğim Yapı Kredi Yayınları olmuş 🙂
Emeth
22 Mayıs 2020 at 01:55Dünya klasiklerini iş- kültür yayınlarında sıkıntı görmedim.
Ama can yayınlarından okuduğum zaman eserden soğuyorum ya da istediğim duyguyu alamıyorum. Fiyatı ucuz olsada can yayınları iyi değil.
Mert
18 Kasım 2015 at 01:53İthaki yayınları blimkurgu ve fantastik eserlere hiç yakışmayacak saçma sapan kapak tasarımlarıyla ünlüdür. Ayrıca kitaplarında yazım hataları bolca bulunur. Diğer yorumlarınıza katılıyorum.
Cengiz
5 Şubat 2016 at 22:26Hakan Bey,Sealmlar , sayfaniza bugun denk geldim, uzun sure inceledim, tesekkur ederim boyle guzel bir calismayi paylastiginiz icin.
Ceviri kalitesi ve yayinevleri konusu gercekten cok cetrefilli. Cok eskiden klasikleri baslar bitiremez, ,sucu da kendimde arardim.
Fakat yillar gecip de ayni kitaplarin degisik cevirileriyle karsilasinca ,biraz da yabanci dille karsilastirma imkani bulunca , cevirinin ne kadar onemli oldugunu anladim.
Ben daha cok klasikleri okumayi tercih ediyorum ve ne mutlu tamamina yakini internette e-kitap olarak pdf yada epub formatinda bulunabiliyor. Cep telefonuma (android) indirdigim Moon+Reader uygulamasi ile gece gunduz konforlu bir sekilde okuyorum, herkese de tavsiye ederim, (Cool Reader ve Pocket Reader uygulamalari da oldukca iyi, kindle paperwhite2 readerimi artik kullanmiyorum diyebilirim cunku gece modu yok )
Her kitaba baslarken ilk 5-10 sayfalari paralel okuyup, en az 3 cevirmenin cevirisini satir satir karsilastirarak secmeye caliyorum, ve genelde butun ceviriler problemli, icime sinen , muhtesemmis dedigim olmadi daha , kimisi kafasina gore kitabi yeniden yazmis, kimisi ne pahasina olursa aslina sadik kalmak icin anlasilmaz olmayi bile goze almis .Kimisinin o dili ceviri gucu iyi ama Turkce cumleleri kuru , tatsiz . Baski dizgi vs hatalarini onemsemiyorum bile. Yayinevi farketmeden ,bir umutla yeni cevirmen isimlerine de bakiyorum ama genelde ayni sey. Cok farketmiyor diyebilirim, Bahsettiginiz yayinevleri ,siralamasina ina kadar isabetli olmus. Ama yinede cevirmen ismi uzerinden karar vermekte fayda var , her yeni gelen cevirmene de bir sans vermekte fayda var. Benim Favorilerim oncelikle Rus edebiyati icin Mazlum Beyhan , Nihal Yalaza Taluy,Serpil Demirci .
Ikinci bir konu da, ilginc buldugum bir yayinevi, Bordo Siyah. Kitaplarin basinda yazar ve donemi hakkinda muhtesem doyurucu bilgiler var, Kitaba katkida bulunan kisierin ozgecmisleri cok ciddi bir sekilde sunulmus, Islerini cok ciddi yaptiklari izlenimi veriyorlar ama ne yazikki simdiye kadar herhangi bir kitaplarini okumadim, bahsettifgim cevirmenleri tercih ettim okumak icin,bu konudaki fikriniz nedir?
Hakan Koç
6 Şubat 2016 at 12:08Merhaba Cengiz Bey,
Çeviri konusunda aynı titizliği ve fikirleri paylaşıyorsunuz. Bu sebeple blogta çeviri adına birçok yazı yayımladım. Esas itibariyle öncelikli olarak çevirmen bazlı ardından yayınevi bazlı çeviri tercih edilmesi karlı olacaktır. Eğer okurların çevirileri karşılaştırabilecekleri ve bu karşılaştırma sonucunda hangi çeviri daha başarılı anlayabilecekleri bir imkan varsa mutlaka bunu yapmalılar. Diğer türlüsünde dediğim tercihlendirme geçerli olabilir diye düşünüyorum. Rus çevirmenlerinize katılıyorum ek olarak Sabri Gürses’i de ekleyebilirim. Kendisinin Beyaz Geceler çevirisi oldukça başarılıydı bence.
Bordo Siyah maalesef büyük bir yayınevi olabilecek potansiyeli değerlendirememiş ve artık bitik bir çizgide yürüyen bir yayınevi. Fiyat politikası oldukça başarılıydı. Kapakları da bundan nasibini almıştı diyebilirim. Ne yazık ki kapak değişimi gerçekleştirdiler ve iyi çevirmenlerinin çeviri haklarını büyük yayınevlerine verdiler. Hal böyle olunca da kendilerindeki fırsatı kaçırdılar diye düşünüyorum.
Bu arada bende Paperwhite 2 kullanıcısıyım ama gece modu yerine ekran ışığını çok düşük miktarlara getirerek başarılı bir okuma deneyimi gerçekleştirebiliyorum. Telefonda ise ekranın kullandığı teknoloji ve bir sürü başka unsurdan dolayı benim tercihim daima e-kitap okuyucuları olacak gibi.
Güzel düşünceleriniz için çok teşekkür ederim, iyi okumalar…
Dilara
20 Aralık 2020 at 01:54Remzi Kitabevinin yayınladığı Dostoyevski nin Yeraltından Notlar ve Montaigne nin Denemeler ini okuduğunuzda tipik bir Google çevirisi olduğunu anlıyorsunuz! Bu eserlerin çevirisini yapan acaba herhangi bir yabancı dil biliyor mu? Çevirmenlik tecrübesi ya da eğitimi var mı? Çevirmenlik derin bir dil ve edebiyat kültürü gerektirir. Profesyonel çevirmenlere lisans verilmeli ve salt para kazanmak için yola çıkan Google çevirmenleri ile edebiyat katledilmemeli… Remzi Kitabevi böyle çevirilere ve sözde çevirmenlere alet olmamalı…
ufuk
17 Nisan 2016 at 03:05Bu denli faydalı bir yazıda yaptığın imla hataları hiç hoş durmuyor, Hakan.
Zehra
18 Mart 2022 at 14:04Dönüşüm aldım ancak Can yayınlarından zor okuyorum. Çeviride bence sıkıntı var. Hiç övüldüğü gibi değil.